,

Creatieve hopeloosheid

Helderheid
Bron (Inspirator) – Startpunt

Kun je jezelf wel positief denken?

Veel coaches, therapeuten en psychologen helpen hun cliënten om ‘positiever te gaan denken’. We proberen onze problemen dan te bestrijden met gedachten die zeggen dat het allemaal wel goed komt. Een andere manier die mensen vaak gebruiken is jezelf proberen te overtuigen: ‘Maar het is tot nu toe toch altijd goed gegaan op feestjes? Waarom ben je dan nu ineens bang dat je voor paal staat?’. Ook dit is een manier om te proberen problemen op te lossen met ‘anders denken’. Je helpt jezelf hier ook niet altijd mee. Je kunt wel ‘denken’ dat je problemen niet bestaan, maar daarmee los je je problemen niet op.

Je helpt jezelf het beste door problemen te erkennen. Dit kun je doen door erover te praten en vooral door te proberen om ‘niet direct op zoek te gaan naar oplossingen’.

Dit is de werkwijze bij Acceptance & Commitment Therapy (ACT) wat ik in mijn praktijk regelmatig gebruik. Dat is een vrij nieuwe stroming binnen de psychologie die op een aantal vlakken verschilt van andere stromingen. Het belangrijkste verschil is dus dat ACT niet doet aan ‘positief denken’. Volgens ACT werkt dit helemaal niet.

Je hebt waarschijnlijk zelf ook wel ervaren dat je het denken niet kunt sturen, en dat je helemaal geen controle hébt over je negatieve gevoelens. Je kunt in de plaats van je negatieve gedachte (ik ben niet goed genoeg) wel een positieve gedachte zetten (ik ben goed genoeg), maar dat voel je niet direct zo!

Bestrijden heeft dus kennelijk geen zin. En dus is het heel belangrijk dat je je problemen erkent. Mag je pijn hebben? Mag je dingen moeilijk vinden? Mag je vervelende gedachten hebben, zónder dat deze direct overschreeuwd moeten worden door positieve gedachten? Kijk of je ruimte kunt maken voor alles wat je liever niet zou willen ervaren in je leven, én waar je geen controle over hebt.

Wat wil jij nu echt?

Ik wil jou daarom vragen om open te staan voor nieuwe ervaringen, hoe raar ze op het eerste gezicht ook lijken. Ik wil je vragen om ‘onbevangen’ in het traject te staan.

We gaan samen onderzoeken hoe jij je leven wil leiden. En daarvoor ga je weer hardop dromen. Een valkuil is dan dat je hoofd verstandig gaat proberen te doen, door met argumenten te komen die beginnen met ‘ja maar…’. Bijvoorbeeld: je krijgt het idee om een wereldreis te gaan maken. Je hoofd reageert vervolgens met: ‘Ja maar, dat kan toch helemaal niet? Ik heb twee kleine kinderen! En buiten dat is het financieel helemaal niet haalbaar’. Deze manier van reageren is heel begrijpelijk.

Toch wil ik je vragen om dit soort wilde plannen bespreekbaar te maken. Of het allemaal haalbaar is wat je wilt bereiken, dat zien we dan wel weer. Het gaat erom dat je leert om ‘vrij te denken’ over wat je met je leven wil. Als je weet wat je eigenlijk zou willen doen met je leven, dan weet je ook waar je uiteindelijk het meest gelukkig van wordt.

Het geeft dus niets als je dingen bedenkt die volgens je hoofd helemaal never nooit haalbaar zijn. Ons hoofd roept vaak bij voorbaat dat iets toch niet kan. Maar het grappige is dat ons hoofd dat helemaal niet altijd zeker kan weten. Wie zegt dat een wereldreis op termijn niet haalbaar is? Wie zegt dat je niet die baan kunt vinden waar je al jaren van droomt? We nemen negatieve gedachten heel snel heel erg serieus, maar is dat eigenlijk wel terecht? Het idee is hier dat ons hoofd de toekomst niet kan voorspellen. Misschien is er dus wel veel meer mogelijk dan ons hoofd ons wijs maakt.

Vermijdings-strategieën

Onze automatische reactie op vervelende gevoelens is dat we zo veel mogelijk proberen te vechten of te vermijden. We willen ons natuurlijk niet de hele tijd rot voelen. Dit vermijden kan op verschillende manieren.

Je kunt moeilijke situaties voorkomen, door bijvoorbeeld niet naar feestjes te gaan of bepaalde mensen te vermijden.

Ook kun je op het moment dat je je rot voelt afleiding zoeken, zodat je niet te veel let op dat vervelende gevoel (bijvoorbeeld door op je telefoon het laatste nieuws te bekijken, kleren te gaan kopen of te ontkennen dat je je rot voelt).

Ten slotte kun je het vervelende gevoel verdoven, door middelen te zoeken die je helpen de pijn te verzachten (drank, drugs, medicijnen, eten of roken). Iedereen zal alle drie de vormen wel eens gebruiken.

Acties:

  • Maak het werkblad. Als je er vragen over hebt kun je het meenemen naar de gesprekken

Als je vragen hebt of ergens tegenaan loopt kun je deze altijd in een persoonlijk gesprek stellen. Als je (nog) geen persoonlijke gesprekken hebt dan kun je altijd een mailtje sturen met je vragen naar [email protected] en dan kijken we samen of het via de mail kan of dat we één of meer afspraken plannen voor persoonlijke begeleiding. 

[1] Bron: Gijs Jansen, Tim Batink, Time to ACT! (2014, Thema)

,

Controle opgeven

Helderheid
Bron (Inspirator) – Startpunt

Het monster

De meeste mensen die bij mij komen, hopen dat ik een manier weet waarop ze beter tegen hun problemen kunnen vechten. Mensen zijn in wezen ook vechters –  iemand die gelaten reageert op een moeilijke gebeurtenis staat al snel als ‘watje’ te boek. Er moet iets aan de situatie gedaan worden, en liefst zo snel mogelijk; pijn dient met alle mogelijke middelen te worden bestreden. In feite vecht de cliënt een oorlog uit met zijn problemen, en hoopt hij van de therapeut betere wapens te krijgen om de strijd te kunnen winnen.

Het feit dat je iets doet, dat je werkt aan je problemen, geeft zelfvertrouwen. Het maakt niet uit wat je doet, als je maar iets doet. We verliezen nog liever een gevecht dan dat we niet vechten. Niets doen betekent dat we ons overgeven aan de omstandigheden die niet te controleren zijn, en zonder controle valt ons complete zelfvertrouwen weg. Maar de meeste methoden waarmee je tot nu toe hebt geprobeerd om situaties naar je hand te zetten en problemen het hoofd te bieden, werken kennelijk niet – anders was je nu niet gestart met dit traject.

Het is van levensbelang voor het slagen van de missie om dit in te zien, anders bouw je voort op iets waarvan bij voorbaat al vaststaat dat het niet werkt. Als je blijft geloven dat vechten en ploeteren met omstandigheden je uiteindelijk zal brengen waar je wil zijn, dan hoop je eigenlijk nog steeds op betere wapens in jouw strijd tegen alles wat je op een negatieve manier raakt.

De metafoor van het monster

Jij bent in een touwtrekgevecht met jouw monster (je negatieve omstandigheden, gedachten, gevoelen, etc.). Tussen jou en het monster is een diepe kloof.

Als jij toegeeft aan je gedachten, gevoelens en de situatie niet te lijf gaat. Als je niet vecht, verlies je de controle en zal je in de diepe kloof vallen. Dus trek je hard terug. Jij wil jouw monster laten verdwijnen in die kloof en geen last meer hebben van de gedachten, gevoelens en situatie.

Maar hoe harder jij trekt, hoe harder het monster terugtrekt, want ook het monster wil niet in het ravijn storten! Hoe meer je probeert om te strijden, hoe zwaarder de strijd wordt.

Wat is de oplossing in deze situatie?

Loslaten! Stop met vechten.

Strijd tegen negatieve gevoelens

Laten we een experiment doen. Probeer vijf minuten lang om absoluut geen negatieve gevoelens te hebben. Haal alles uit de kast en doe ontzettend je best om die gevoelens te onderdrukken of te vermijden. Zeg tegen jezelf dat je geen negatieve gevoelens mag hebben. Wees streng en hard en spreek jezelf bestraffend toe op het moment dat je ook maar iets ervaart wat lijkt op een negatief gevoel. Houd je strikt aan de tijd.

Bij de meeste mensen zorgt het zo strikt hanteren van regels over wat je niet mag voelen voor spanning en tijdens deze oefening dringen negatieve gevoelens zich vaak op. Anderen voelen die negatieve emoties juist na de oefening heel sterk.

Wat doet het bij jou? Is het gelukt om je negatieve gevoelens te vermijden?

Maak nu de vergelijking met situaties in je dagelijks leven en kijk of er overeenkomsten zijn met de manier waarop je met je emoties probeert om te gaan.

Wat gebeurt er als je gevoelens probeert te onderdrukken?

Het is van groot belang dat je in praktijk ziet wat de gevolgen zijn van je strijd. Het kan je helpen in het versterken van het idee dat het misschien beter is om die strijd helemaal niet aan te gaan.

Acties:

  • Maak het werkblad voor jezelf. Als je vragen hebt kun je het meenemen naar één van de gesprekken
  • Gebruik indien nodig het noodplan en de ‘dagplanning’ als je vermoeid, overspannen en/ of burn-out bent.

Leestip:

Deze bijlagen kun je opvragen bij je coach, als je dat interessant vind, en die krijg je dan via de mail toegestuurd.

  • Bijlage: Het verschil tussen ACT en positief denken
  • Bijlage: Creatieve hulpeloosheid; de kracht van erkenning en samen de pijn voelen – Gijs Jansen
  • Bijlage: Vermijden vs Erkennen; het kiezen van een levenshouding – Gijs Jansen

[1] Bron: Denk wat je wilt Doe wat je droomt – Gijs Jansen

Volg jij deze online module zonder persoonlijke begeleiding en merk je dat je toch graag die persoonlijke begeleiding zou willen? Meld je dan via deze link aan voor een GRATIS kennismakingsgesprek en dan bespreken we de opties!

,

Stressgebieden

Helderheid
Bron (Inspirator) – Startpunt

De vier stressgebieden

Ik heb jarenlang de vraag gesteld aan mijn cliënten waar ze stress van kregen in hun leven. En steeds kon ik hun antwoorden passen in een specifiek gebied. Cliënten kregen stress omdat ze druk waren op hun werk, moeilijke omgang met collega’s, moeite met hun leidinggevende, etc. Werk gerelateerd dus. Of cliënten kregen stress over vermoeidheid die ze voelen, pijnklachten die ze hebben, etc. Gezondheid dus. Als ik alle stressklachten goed bekeek zag ik dat er vier gebieden zijn waar je stress over kunt hebben: Gezondheid, werk, relaties en geld.

Gezondheid

Mensen hebben geen tijd om ‘ziek’ te zijn en gaan vaak te lang door. Stress zorgt ervoor dat het hormoon adrenaline wordt aangemaakt en op adrenaline kun je heel lang doorgaan ook al is het niet meer gezond voor je. Mensen hebben ook geen tijd om goed voor zichzelf te zorgen of ze voelen stress over de grote aandacht die ze ‘moeten’ hebben voor gezond eten en gezond bewegen. Veel mensen ervaren stress over hun gezondheid. Als ze moe zijn, pijn hebben, niet goed slapen, gezonde gewoonten niet kunnen volhouden, etc., dan krijgen ze daar stress van.

Als je chronisch ziek bent kun je nog meer stress ervaren over je gezondheid. Als je lichaam achteruit gaat bijvoorbeeld en je steeds minder kunt dan levert dat ook stress op.

Werk

Heel veel mensen hebben last van stress op het werk. Te veel werk in te korte tijd moeten doen voor je gevoel of niet op je plek zitten. Allemaal redenen voor stress op je werk. Maar ook de omgang met je collega’s of je leidinggevende kan voor stress zorgen in je werk.

Vaak leggen we de druk onszelf op en hebben we zelf het gevoel dat we dingen ‘moeten’. We willen graag goed presteren, zijn perfectionistisch en/ of passen onszelf teveel aan de ander aan. Werk is vaak een grote bron van stress.

Relaties

We kunnen ook stress krijgen van onze relaties. Onzekerheid of er nog wel liefde is bij je partner, onzekerheid over wat je vriendinnen van je denken, onzekerheid over wat die kennissen achter je rug om tegen anderen zeggen over jou… Er zijn veel redenen waardoor je stress kunt krijgen van relaties.

Zelfs een hele goede relatie kan stress opleveren, want liefde is een werkwoord. Je moet werken aan je relatie. Je moet energie steken in elkaar begrijpen en met elkaar samenleven. En dat kan soms best stress opleveren. Als bijvoorbeeld de één houd van alleen zijn en de ander van samen zijn dan betekent het dat je om de beurt de ander zal moeten geven wat hij/ zij nodig heeft en dat kan soms stressvolle situaties opleveren.

Relaties kunnen ook stress geven omdat we bang zijn de ander te verliezen. We willen onze partner bijvoorbeeld niet kwijtraken. We zijn bang dat de ander een ongeluk krijgt of ‘er vandoor gaat’.

Geld

Een hele grote bron van stress is geld. We maken ons vaak zorgen over geld. Of er wel genoeg is, of we ons werk en onze inkomstenbron niet kwijt raken. Of de wasmachine het nog even houd want er is nu geen geld om hem te vervangen. Of stress om te beslissen of je dat persoonlijke traject dat zoveel geld kost wel of niet zal aangaan.

Geld is zelfs een stressbron waar we vaak veel angst bij kunnen voelen.

Acties:

Registreer enkele weken in het logboek wat de gevolgen zijn van de manier waarop jij omgaat met vervelende gevoelens in moeilijke situaties. Kijk naar de mate waarin je je verzet en de mate waarin je worstelt, en schrijf op wat het gevolg daarvan is.

Volg jij deze online module zonder persoonlijke begeleiding en merk je dat je toch graag die persoonlijke begeleiding zou willen? Meld je dan via deze link aan voor een GRATIS kennismakingsgesprek en dan bespreken we de opties!

,

Dagelijks gebed

Helderheid
Bron (Inspirator) – Herberg

Bidden

Het verlangen bidt altijd

Augustinus

Heerlijk vond ik het om in het klooster te zijn. Een lange tijd heb ik elke maand een lang weekend in het klooster mee-geleefd. Ik was er langere tijd en deed er ook mijn werk. Vier keer per dag ging de bel voor de gebedsdienst en liet ik al mijn werk vallen en ging naar de kerkzaal om te bidden. Het was heerlijk om even met je hoofd uit je werk te zijn en je even op iets anders te focussen. En na het gebed ging ik frisser weer aan de slag en was ik veel effectiever.

In het klooster was het ook makkelijk. Er was geen ‘keuze’, je ging gewoon. De zusters wachten op je, er is geen uitstel of afstel mogelijk. Maar nu, in mijn privé leven thuis is het een grote uitdaging om ‘te stoppen’ met waar ik mee bezig ben. Benedictus noemt het de kunst van het stoppen. Het is een zoektocht om die kunst te leren voor jezelf. Niemand wacht op je en je kunt gemakkelijk uitstellen en afstellen. Hoe effectief je ook wordt van het gebed tussendoor en hoe heerlijk het ook voelt om weer een fris hoofd te krijgen – het is niet voldoende om gedisciplineerd dagelijks te bidden.

[ld_video]

De kunst is dus om te blijven verlangen en zo in ieder geval altijd te bidden.

En daarnaast is ‘gewoonte’ ook heel belangrijk. Iets dat je 40-90 dagen lang hebt kunnen volhouden wordt een gewoonte en ook dan hoef je er niet meer over na te denken: je doet het gewoon.

Begin met kleine stapjes. Begin met dagelijks in de ochtend, voor je dag start, te bidden. Als dat een gewoonte is geworden ga dan twee keer per dag bidden en bid zowel in de ochtend als in de avond voor je gaat slapen.

Als dat beide een gewoonte is geworden plan dan ook een gebed tussen de middag. En als dat eenmaal een gewoonte is geworden is een gebedsmoment rond het avond eten gemakkelijk om ook nog toe te voegen. En dan heb je zo 4 gebedsmomenten per dag.

Acties:

  • Bekijk de video (duur:2:57)
  • Noteer je verlangen, kijk er regelmatig naar en blijf zo in gebed
  • Begin met 1 gebedsmoment per dag en bouw dat in het komende jaar langzaam op naar meer momenten per dag

Als je vragen hebt of ergens tegenaan loopt kun je deze altijd in een persoonlijk gesprek stellen. Als je (nog) geen persoonlijke gesprekken hebt dan kun je altijd een mailtje sturen met je vragen naar [email protected] en dan kijken we samen of het via de mail kan of dat we één of meer afspraken plannen voor persoonlijke begeleiding. 

 

,

De 4 gebieden die stress geven

Helderheid
Bron – God – Startpunt

De 4 gebieden

Er zijn 4 gebieden te onderscheiden die ons stress geven in het leven. In de video (hieronder) vertel ik je over deze 4 gebieden.

  • Gezondheid
  • Werk
  • Relaties
  • Geld

Het is belangrijk je bewust te zijn op welke gebieden jij stress ervaart, want als je je er niet bewust van bent kun je er ook niets aan veranderen of iets mee doen.

[ld_video]

Wees niet bezorgd

Stress is een vorm van bezorgdheid. We hoeven niet bezorg de te zijn

,

Analyse

Helderheid
Bron (Inspirator) – Startpunt

Beginpunt

We zijn gewend onszelf te vergelijken met anderen. We vinden onszelf beter, slechter of even goed als ‘de ander’. Als je iets niet kunt is dat vooral lastig als mensen om je heen het wel kunnen. Maar als er geen ‘norm’ zou bestaan dat je dat kan dan zou je er minder moeite mee hebben als jij iets niet kunt.

De enige met wie jij je kunt vergelijken dat ben jij zelf.
Vergelijk jezelf altijd met jezelf.

Ben ik gegroeid ten opzichte van een jaar geleden? Ben ik beter of slechter geworden in iets?

Als je jezelf met jezelf wil vergelijken moet je weten vanaf welk punt je gaat vergelijken. Om jezelf, aan het eind van het traject, met jezelf te kunnen vergelijken moet je dus weten wat je startpunt was toen je begon.

Daarom beginnen we te kijken naar het punt waar je nu bent in je leven. En we gaan kijken naar de regels die jij jezelf oplegt in je leven.

Regelboekje

We zijn opgegroeid in een cultuur die suggereert dat we de manier waarop we ons leven invullen voor een groot deel zelf in de hand hebben. We zijn de baas over veel omstandigheden; wat we eten, met wie we omgaan en hoe we onze dag indelen. Op basis van wat we belangrijk vinden, en hoe we vinden dat ons leven eruit zou moeten zien, hebben we een breed scala aan regels opgesteld waaraan de omgeving moet voldoen. Denk daarbij aan begrippen als rechtvaardigheid, eerlijkheid, vertrouwen, respect en normen en waarden.

Het doel van die regels is controle/voorspelbaarheid. Je wilt in feite jezelf en je omgeving veilig maken door duidelijke regels te stellen. Voorbeelden zijn: ik moet niet zeuren, mensen moeten hun afspraken nakomen, ik moet spontaan doen tegen iedereen, ik mag niet laten zien dat ik bang ben, het huis moet schoon zijn.

Hoe meer regels we opstellen, hoe meer controle we denken te hebben. Maar is dat eigenlijk wel zo? En leidt controle tot meer geluk? In ieder geval leidt het tot een gevoel van veiligheid op de korte termijn. Iemand die lijdt aan paniekaanvallen kan bijvoorbeeld regels opstellen over kalmeringsmiddelen die altijd mee moeten, of dat afspraken worden afgezegd bij gevoelens van onrust.

Het gevaar van deze regels is dat er op den duur steeds meer regels bijkomen en ze steeds strenger worden gehanteerd. En dan kunnen regels de vrijheid enorm inperken. En daarnaast houdt je omgeving zich vaak niet aan deze regels en ben je zelf ook niet altijd in staat deze na te leven. Want soms ben je gewoon niet spontaan en soms komen er mensen te laat.

Zodra de omgeving niet voldoet aan jouw regels ontstaat er een onhoudbare situatie. Zo ben je iedere keer dat een regel niet wordt nageleefd, slachtoffer van die regel.

Iedere keer als een regel wordt overtreden, voel je je namelijk rot. Het verstand houdt je in een wurggreep door jou en je omgeving steeds weer onmogelijke eisen op te leggen. Regels steken elkaar bovendien aan. Hoe vaker je bepaalde regels hanteert, hoe meer het er worden en hoe strenger ze worden[1].

Acties:

  • Maak het werkblad.
  • Vul ook het regelboekje in (zie tabblad materialen) en geef per regel aan hoe streng deze is (op een schaal van 1 tot 10)!

Als je vragen hebt of ergens tegenaan loopt kun je deze altijd in een persoonlijk gesprek stellen. Als je (nog) geen persoonlijke gesprekken hebt dan kun je altijd een mailtje sturen met je vragen naar [email protected] en dan kijken we samen of het via de mail kan of dat we één of meer afspraken plannen voor persoonlijke begeleiding. 

[1] Bron: Gijs Jansen, Tim Batink, Time to ACT! (2014, Thema) & Gijs Jansen, Denk wat je wilt, doe wat je droomt

,

Toestemming

Helderheid
Bron (Inspirator) – Startpunt

Toestemming om gelukkig te zijn

Er is een verschil tussen je gelukkig voelen en gelukkig zijn. In de video (van het thema) leg ik dit verschil uit.
Je zult je niet altijd gelukkig voelen, maar je kunt wel weten dat je gelukkig bent.

Veel mensen zijn keihard voor zichzelf. Ze zijn pleasers en willen vooral dat ‘de ander zich gelukkig voelt’. Of ze zijn perfectionistisch en vertellen zichzelf dat het ‘altijd beter kan’. Of….
Redenen genoeg om streng voor jezelf te zijn.

Als je dit ‘moeten’ los kunt laten dan voel je je niet direct altijd gelukkig. Nee, je hebt nog steeds tegenslagen en problemen, maar als je het ‘moeten’ loslaat kun je wel beter zien dat je, hoe jij je ook voelt, gelukkig bent.

Tegenslagen

Tegenslagen horen erbij. In je leven zal je altijd moeilijke dingen meemaken, je een keertje somber voelen, problemen tegenkomen, etc. Je zult tegenslagen krijgen. Jezelf toestemming geven om gelukkig te zijn betekent dus niet dat je je altijd gelukkig zult voelen. Het heeft ook niet te maken met het ontkennen van de pijn het het lijden die bij het leven horen.

In de huidige maatschappij zijn we allemaal best wel bezig met ‘gelukkig worden’. Het feit dat we op onderzoek uitgaan naar waar wij ‘blij van worden’, wat ons ‘motiveert’ en wat ‘bij ons past’ geeft impliciet een boodschap dat het ‘nu niet goed is’ en we ‘gelukkiger’ zouden kunnen zijn.

Zelf vraag ik me ook regelmatig af of dit allemaal nog wel in balans is, want soms horen moeiten ook gewoon bij het leven en hoeven die niet opgelost te worden. En soms kunnen we toch iets aan onze situatie veranderen waardoor dingen misschien makkelijker gaan of we ons gemotiveerder voelen.

Als ik dan denk aan ‘vroeger’ dat mensen 50 jaar bij dezelfde werkgever werkten en zich niet eens afvroegen of ze zich daar wel ‘gelukkig’ voelden of dat een andere plek misschien ‘beter bij hen zou passen’ en deze mensen niet persé ongelukkig waren. Ik zie zelfs wel dat deze mensen zich misschien niet altijd gelukkig voelden (voelen), maar wel in basis wisten dat ze gelukkig waren (zijn). Zij hadden een balans gevonden tussen de dingen ‘die erbij hoorden’ en de dingen ‘waar zij zich gelukkig bij voelden’.

Goed dus om ons bewust te worden dat we ‘gelukkig kunnen zijn’ ook als we dat niet altijd zo voelen. En in sommige situaties wel te kijken of we voldoende doen wat bij ons past en of er evenwicht is tussen ‘wat moet’ en waar we ‘gelukkig van worden’.

Maar al het lijden wegpoetsen gaat ons niet lukken en zou niet ons doel moeten zijn. Want dan wordt het ‘zwoegen’. We mogen wel ‘werken’ in ons leven aan dingen, maar we hoeven niet te ‘zwoegen’.

Acties:

  • Maak het werkblad